Jest elegancki, szykowny, posiada rozmaite zdobienia. Zwykle wykorzystuje się go do tworzenia naczyń lub wazonów, które mogą być wykorzystywane zgodnie ze swoim przeznaczeniem, bądź służyć do ozdoby. Kryształ, bo o nim mowa, bardzo często mylony jest ze szkłem – głównie ze względu na jednorodny na pierwszy rzut oka wygląd. Czy jednak można odróżnić oba materiały od siebie? W tekście przedstawiona zostanie historia szkła, jego właściwości, a także sposoby na odróżnienie od niego kryształu.
Szkło – krótko na temat jego historii
Pierwsze szklane naczynia tworzono już ok. 1500 r. p.n.e. To pokazuje, jak długa jest historia szkła, jako surowca towarzyszącego człowiekowi. Jest on na tyle plastyczny, by tworzyć za jego pomocą, nie tylko naczynia, lecz dzięki specjalnym domieszkom nadawać mu dodatkowe właściwości. To właśnie przez wprowadzenie do standardowego składu surowca pewnej ilości ołowiu powstało szkło kryształowe, które dziś tak trudno jest odróżnić od czystego szkła.
Okazuje się, że kryształ to nic innego jak odmiana szkła, którą zwykle stosuje się do tworzenia dekoracyjnych naczyń. Przez to, że w swoim składzie zawiera ołów, to inaczej nazywa się go szkłem ołowianym. Odróżnienie go od standardowego szkła jest możliwe także gołym okiem. W jaki sposób?
Czy można odróżnić kryształ od szkła?
Tradycyjne szkło i szkło kryształowe odróżnić można od siebie między innymi za pomocą:
- Grubości, ponieważ kryształy mogą być zdecydowanie cieńsze od szkła, a dodatkowo na swojej powierzchni posiadać mogą różnorodne dekoracje; domieszka ołowiu w krysztale sprawia, że ten podatny jest na rzeźbienie i formowanie, a przez to może być cieńszy od szkła.
- Klarowności, która jest zdecydowanie wyższa w przypadku kryształu, niż szkła; pierwszy z surowców jest bardziej przejrzysty zwłaszcza pod światło, stąd starając się go odróżnić od szkła można zauważyć, iż nie jest on tak mętny, jak szkło.
- Cięcia, gdyż szkło nie jest tak gładkie, jak kryształ, a dodatkowo po bliższym jego obejrzeniu posiada widoczne ślady precyzyjnego polerowania; co więcej, szkło kryształowe jest znacznie bardziej kruche, niż drugi z surowców.
- Dźwięku, ponieważ chcąc odróżnić od siebie oba materiały wystarczy je delikatnie puknąć; kryształ wydaje charakterystyczny dźwięk dzwonka, z kolei szkło ma bardziej masywne i niskie brzmienie.
Te przedmioty wykonuje się z kryształu
Kolekcjonerzy chętnie sięgają po elementy wykonane ze szkła kryształowego – zwłaszcza, że są to nie tylko naczynia. Poza kieliszkami, zdobionymi talerzami, czy wazonami, kryształ wykorzystuje się także do produkcji żyrandoli, czy… biżuterii. Amatorzy tego surowca, doceniają przede wszystkim jego przejrzystość i niepowtarzalne przepuszczanie światła. Materiał ten doskonale łączy się również z metalem, tworząc eleganckie kompozycje do dekoracji wnętrz, czy uzupełniania wieczorowych stylizacji. Ze szkła kryształowego powstaje wiele przedmiotów, stąd kolekcjonerom bardzo zależy na posiadaniu wyłącznie tych przedmiotów, które powstają z tego surowca.
Pomyłka, która słono kosztuje kolekcjonera
Zakup kryształu jest kosztowny, jednak przedmioty te są warte swojej ceny. Gorzej, jeśli kolekcjoner da się nabrać, a nabyty przedmiot niewiele wspólnego będzie miał z prawdziwym szkłem ołowianym. Ceny biżuterii, naczyń, czy żyrandoli kryształowych znacznie przewyższają standardowe przedmioty ze szkła. Za wykonane z tego materiału kieliszki, czy karafki niejednokrotnie zapłacić trzeba nawet kilkaset złotych – nic więc dziwnego, że odróżnienie autentycznego surowca, od zwykłego szkła jest dla kupujących tak istotne.
Obejmująca kilka tysięcy lat historia szkła pozwoliła na wykształcenie odmiany ołowianej, zwanej popularnie kryształem. Identyczne na pierwszy rzut oka szkło i kryształ można od siebie odróżnić. Oba materiały mają m.in. odmienną klarowność, wydają inny dźwięk przy uderzeniu, czy cechują się inną grubością.
Mamy nadzieję, że dzięki temu artykułowi w pamięci czytelników zapadnie sposób na odróżnienie od siebie obu materiałów.
Artykuł napisała:
Monika Chyżyńska – publicysta, absolwent UG
Źródło:
- Korczewski B. (2014) Historia jednego surowca… szkło. Logistyka Odzysku nr 2(11). s. 70-72,
- http://infosa.pl/historia-szklem-pisana.